Συχνά ακούμε να λένε ότι «ο πλούτος μιας επιχείρησης είναι οι άνθρωποί της». Η επιτυχία της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου (ΕΑΣ Νάξου) αναμφίβολα οφείλεται σε όλους εκείνους τους ανθρώπους – παραγωγούς – μέλη της που για έναν ολόκληρο αιώνα σεβάστηκαν και υπηρέτησαν τις αρχές του συνεταιριστικού κινήματος συνεισφέροντας, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, στην καθιέρωσή της ως μια από τις ηγετικές συνεταιριστικές οργανώσεις όχι μόνο στη Νάξο και στο Αιγαίο πέλαγος αλλά σε ολόκληρη την Ελλάδα

Η πρώτη εμφάνιση της ΕΑΣ Νάξου έγινε το 1926. Σε λιγότερο από μια δεκαετία, από το έτος 1915 που τέθηκε σε εφαρμογή ο πρώτος νόμος για τους συνεταιρισμούς, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου δημιουργήθηκε από κάποιους, λίγους πρωτοβάθμιους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς της Νάξου που αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να εξυπηρετήσουν τα μέλη τους.

Με βαθιά ριζωμένη την πίστη στη συλλογικότητα, η ΕΑΣ Νάξου όχι μόνο κατάφερε να ξεπεράσει τους κλυδωνισμούς που δημιουργούσαν κατά καιρούς οι αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των Συνεταιρισμών αλλά και να εξελιχθεί σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη συλλογική επιχειρηματική πρωτοβουλία. Μια συλλογική πρωτοβουλία που όμοια της δεν συναντά κανείς εύκολα σε όλο το Αιγαίο πέλαγος.

Τα προϊόντα της έχουν ξεπεράσει εδώ και πολλά χρόνια τα σύνορα του νησιού. Ποιος δεν έχει δοκιμάσει την ξακουστή Γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ και την εξίσου φημισμένη Πατάτα Νάξου ΠΓΕ;

Γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ: Μια νησιωτική γραβιέρα που όμοια της δεν έχει.

Σε αντίθεση με όλες τις άλλες ΠΟΠ ελληνικές γραβιέρες η Γραβιέρα Νάξου είναι η μόνη που παρασκευάζεται με αγελαδινό γάλα. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά αφού σύμφωνα με ιστορικές αναφορές γαλακτοφόρες αγελάδες εκτρέφονταν στις Κυκλάδες από τον 16ο αιώνα.

Πραγματική όμως ώθηση στη συστηματική εκτροφή γαλακτοπαραγωγών αγελάδων έδωσε η ίδρυση του πρώτου οργανωμένου τυροκομείου από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Νάξου το 1961. Μέσα από διαρκείς επενδύσεις και εκσυγχρονισμούς η παραγωγή της Γραβιέρας Νάξου αναβαθμίστηκε ποσοτικά και ποιοτικά κατακτώντας σταδιακά εξέχουσα θέση στις επιλογές του καταναλωτικού κοινού.

Η αναγνώριση της Γραβιέρας Νάξου ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην ιστορική διαδρομή που έχει χαράξει η ΕΑΣ Νάξου. Ένα ορόσημο που έφερε τη Γραβιέρα Νάξου πιο κοντά και σε άλλες σημαντικές διακρίσεις: χρυσό βραβείο γεύσης στο Φεστιβάλ Ελληνικών Τυριών το 2011, δύο Αστέρια στον Διαγωνισμό Ανώτερης Γεύσης στο Ινστιτούτο iTQi των Βρυξελλών το 2015, το 2016 και το 2018, χρυσό βραβείο στον διαγωνισμό Taste Olymp Awards το 2017 και έπεται συνέχεια.

Οι άνθρωποι της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών δε νιώθουν περήφανοι μόνο για τη ΠΟΠ Γραβιέρα Νάξου. Το ίδιο περήφανοι νιώθουν για όλα τα τυροκομικά τους προϊόντα. Μπορεί η γραβιέρα να γίνεται κυρίως με αγελαδινό γάλα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι στη Νάξο εκτρέφονται και 80.000 αιγοπρόβατα, το γάλα των οποίων χρησιμοποιείται για την παραγωγή μιας πλούσιας γκάμας τυριών όπως το Κεφαλοτύρι Νάξου, το γίδινο Νάξου αποκλειστικά από ολόφρεσκο γίδινο γάλα, το «Ναξιώτικο» λευκό τυρί, η γλυκιά και η ξινή μυζήθρα.

Πατάτα Νάξου ΠΓΕ: Η φημισμένη νησιωτική πατάτα

Όσοι νομίζουν ότι οι καλές πατάτες είναι από τις Λιβανάτες, άντε και από το Νευροκόπι Δράμας, μάλλον δεν έχουν δοκιμάσει την πατάτα Νάξου. Ένα ακόμη προϊόν της ΕΑΣ Νάξου που πριν από μια δεκαετία κατοχυρώθηκε ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη. Με την καλλιέργεια της απασχολούνται κάθε χρόνο μερικές δεκάδες παραγωγοί μέλη της ΕΑΣ. Η ετήσια παραγωγή η οποία κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 8.000 τόνων συγκεντρώνεται στο συσκευαστήριο της ΕΑΣ Νάξου όπου ελέγχεται, τυποποιείται και αποθηκεύεται σε ψυκτικές εγκαταστάσεις μέχρι την πώλησή της.

Η καλλιέργεια της πατάτας στη Νάξο δεν είναι καινούργια. Σε λίγα χρόνια συμπληρώνει τους δύο αιώνες και σε όλη αυτή την ιστορική διαδρομή έχει αποκτήσει το δικό της φανατικό κοινό και τις δικές της διακρίσεις. Πρόσφατα μάλιστα οι ντόπιοι παραγωγοί με την υποστήριξη της ΕΑΣ Νάξου κατάφεραν να κερδίσουν μια θέση στο βιβλίο των παγκόσμιων ρεκόρ Guinness για τη μεγαλύτερη μερίδα με τηγανητές πατάτες. Μια μερίδα 625 (!!!) κιλών λαχταριστής τηγανητής πατάτας, ασύγκριτης γεύσης.

Οι προσπάθειες όλων των ανθρώπων της ΕΑΣ Νάξου συνεχίζονται παρά τις δύσκολες συνθήκες που διανύουμε έχοντας πάντα ως επίκεντρο την ανάδειξη της τοπικής αγροτικής παραγωγής ως ένα πόλο έλξης επισκεπτών στην ιδιαίτερη Νάξο