O Αγροτικός Συνεταιρισμός Χουδετσίου διανύει ήδη το 4^ο έτος του ως αναγνωρισμένη Οργάνωση Παραγωγών στον Τομέα Ελαιολάδου. Με την ιδιότητα της Οργάνωσης Παραγωγών έχει ολοκληρώσει με απόλυτη επιτυχία ένα τριετές επιχειρησιακό πρόγραμμα (πρόγραμμα ΟΕΦ) το οποίο «έτρεξε» την περίοδο 2018-2021 και πλέον υλοποιεί το 2^ο στη σειρά πρόγραμμα που καλύπτει την περίοδο 2021-2022. Ζητήσαμε από τον Πρόεδρο του ΔΣ κ. Χονδράκη και τον Γενικό Διευθυντή του Συνεταιρισμού κ. Βασιλάκη να μας παραχωρήσουν μια συνέντευξη προκειμένου οι φίλοι του omadesparagogon.gr να γνωρίσουν καλύτερα τα περιβόητα προγράμματα ΟΕΦ.

Κύριε Χονδράκη, πως θα αξιολογούσατε την εμπειρία που έχετε αποκομίσει μέχρι τώρα από τη συμμετοχή του ΑΣ Χουδετσίου στα προγράμματα ΟΕΦ;

Τα προγράμματα ΟΕΦ είναι ένα εργαλείο χρηματοδότησης συλλογικών δομών που δραστηριοποιούνται στον τομέα του ελαιολάδου με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας παραγωγής ελαιολάδου. Όπως όλα τα εργαλεία χρηματοδότησης έχουν τα θετικά και τα αρνητικά τους στοιχεία. Ξεκινώντας από τα θετικά θεωρώ ότι δίνουν τη δυνατότητα στις Οργανώσεις Παραγωγών να καλύψουν ανάγκες που εκτείνονται από το χωράφι μέχρι το ράφι. Με άλλα λόγια πρέπει να περιέχουν ενέργειες που αφορούν και το στάδιο της καλλιέργειας αλλά και το στάδιο της μεταποίησης (έκθλιψη και συσκευασία ελαιολάδου). Οι δράσεις αυτές ανάλογα με τον τρόπο που σχεδιάζονται και υλοποιούνται μπορούν να συμβάλλουν όχι μόνο στη βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας αλλά και στον τρόπο λειτουργίας της Οργάνωσης.

Στη δική μας περίπτωση ένα από τα πιο σημαντικά οφέλη ήταν η επανασυσπείρωση των παραγωγών μας γύρω από τον Συνεταιρισμό, η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων μας αλλά και η γεωτεχνική βοήθεια που είχαν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τα μέλη μας. Επίσης, θα ήταν άδικο να μην συμπεριλάβω στα θετικά του προγράμματος ΟΕΦ την έγκαιρη καταβολή της χρηματοδότησης. Έχω την εντύπωση ότι είναι ίσως το μοναδικό πρόγραμμα το οποίο καταβάλλει την αναλογούσα χρηματοδότηση μέσα σε πολύ συγκεκριμένες προθεσμίες χωρίς καμία παρέκκλιση. Ωστόσο έχουν και δύο στοιχεία τα οποία τα καθιστούν δύσκολα. Το πρώτο είναι ότι δεν υπάρχουν σημαντικά χρονικά περιθώρια για τον ορθολογικό σχεδιασμό τους και το δεύτερο είναι η εξαιρετική γραφειοκρατία.

Κύριε Βασιλάκη, ως Γενικός Διευθυντής του ΑΣ Χουδετσίου έχετε υπό την εποπτεία σας το πρόγραμμα ΟΕΦ. Μπορείτε να μας περιγράψετε τους στόχους των 2 προγραμμάτων και σε τι βαθμό τους προσεγγίσατε;

Θα ξεκινήσω από ένα σημείο που ανέφερε και ο κ. Χονδράκης. Τα χρονικά περιθώρια σχεδιασμού του προγράμματος ήταν και κατά το 2018 αλλά και κατά το 2021 εξαιρετικά περιορισμένα. Επιπλέον οι περιορισμοί που τίθενται από το κανονιστικό πλαίσιο, όπως ισχύει κάθε φορά, είναι εξαιρετικά μεγάλοι. Οπότε αυτό που καλούμαστε να κάνουμε είναι να σχεδιάσουμε κάθε φορά το πρόγραμμα μας ισορροπώντας μεταξύ των αναγκών μας και των απαιτήσεων – περιορισμών που θέτουν οι Υπουργικές Αποφάσεις. Σε κάθε περίπτωση νομίζω ότι και το 2018 αλλά και το 2021 τα καταφέραμε αρκετά ικανοποιητικά.

Τα δύο προγράμματα αποτελούν το ένα συνέχεια του άλλου. Ένα μεγάλο μέρος τους το αφιερώσαμε στη γεωτεχνική στήριξη των παραγωγών μας. Όλοι μας γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η δύναμη κάθε Οργάνωσης είναι τα μέλη της. Και ως εκ τούτου για να συνεχίσει να υφίσταται η Οργάνωση τα μέλη της πρέπει να έχουν όλα εκείνα τα εφόδια που θα τους κάνουν ανταγωνιστικούς. Με βάση την αρχή αυτή ξεκινήσαμε, και συνεχίζουμε μέχρι και σήμερα, δράσεις όπως είναι η εφαρμογή του μοντέλου της ολοκληρωμένης διαχείριση στην ελαιοκαλλιέργεια, η πιλοτική εφαρμογή εναλλακτικών τεχνικών για την καταπολέμηση του δάκου, η διάδοση πρακτικών για τον περιορισμό της απορροής θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος. Επίσης σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε με τη στήριξη εξειδικευμένων επιστημόνων ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κατάρτισης των παραγωγών κυρίως σε τεχνικά θέματα όπως το κλάδεμα, η διαχείριση των υπολειμμάτων κλαδέματος, η ορθολογική λίπανση και φυτοπροστασία και άλλα.

Εξίσου σημαντική θεωρώ, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής, την πρωτοβουλία για την εκτίμηση του ανθρακικού αποτυπώματος και την συνακόλουθη προσαρμογή των πρακτικών μας για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Πλέον όλων αυτών με πόρους των προγραμμάτων προχωρήσαμε σε σημαντικές βελτιώσεις του μηχανολογικού εξοπλισμού του ελαιουργείου του ΑΣ Χουδετσίου και των παραγωγικών μας εγκαταστάσεων.

Κύριε Βασιλάκη ποιο θεωρείτε ως σημείο κλειδί για την απρόσκοπτη υλοποίηση ενός προγράμματος ΟΕΦ;

Σε μια πρώτη προσέγγιση ένα από τα πλέον σημαντικά στοιχεία που πρέπει να έχει η ΟΕΦ για την απορρόφηση των πόρων του προγράμματος είναι τα καλά οικονομικά. Να έχει είτε την ευχέρεια να εκδώσει εγγυητικές για να λάβει προκαταβολές οι οποίες μπορούν να φτάσουν και στο 90% του ετήσιου προϋπολογισμού είτε ικανοποιητική ρευστότητα ώστε να πραγματοποιήσει τις προβλεπόμενες δαπάνες και στη συνέχεια να εισπράξει την αναλογούσα χρηματοδότηση η οποία είναι της τάξης του 80-85%.

Από πλευράς αποτελεσματικότητας εκτιμώ ότι το πλέον σημαντικό στοιχείο είναι η επιλογή των συνεργατών. Είτε πρόκειται για γεωτεχνικούς συμβούλους, είτε για προμηθευτές εξοπλισμού. Τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα του προγράμματος απαιτούν από όλους τους εμπλεκόμενους αυστηρή τήρηση των προθεσμιών και ταχεία ανταπόκριση σε τυχόν προβλήματα. Επιπλέον η ανάγκη προσαρμογής των παραγωγών σε σύγχρονες καλλιεργητικές πρακτικές είναι μεγάλη και ως εκ τούτου είναι αναγκαίο οι γεωτεχνικοί σύμβουλοι να είναι κοντά τους σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος για να τους παρέχουν υποστήριξη για την προσαρμογή  αυτή.

Κύριε Χονδράκη θα ήθελα να κλείσω με μια τελευταία ερώτηση. Θεωρείτε ότι τα συλλογικά σχήματα στον ελαιοκομικό τομέα έχουν μέλλον;

Τα τελευταία χρόνια αυτό που παρατηρούμε είναι ότι αναπτύσσονται διαρκώς νέες ιδιωτικές πρωτοβουλίες οι οποίες δίνουν μεγάλη έμφαση στην εικόνα του ελαιολάδου. Και όταν λέω εικόνα δεν εννοώ μόνο την καλαίσθητη συσκευασία, μερικές από τις οποίες είναι πραγματικά εντυπωσιακές. Εννοώ και την υψηλή ποιότητα του περιεχομένου. Το κρητικό ελαιόλαδο είναι ιδιαίτερα φημισμένο και έχει εντυπωθεί στη συνείδηση του καταναλωτικού κοινού ως ένα από τα πλέον ποιοτικά ελαιόλαδα.

Η φήμη του κρητικού ελαιολάδου δεν είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια αλλά ένα αποτέλεσμα που έχει τις ρίζες του πολλές δεκαετίες πίσω. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει 12 ελαιόλαδα από την Κρήτη ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ μεταξύ των οποίων και το ΠΟΠ ελαιόλαδο Πεζά Ηρακλείου Κρήτης που παράγεται στην περιοχή μας. Πίσω από το αποτέλεσμα αυτό βρίσκονται μερικοί δραστήριοι συνεταιρισμοί οι οποίοι όλα αυτά τα χρόνια καταφέρνουν να συγκεντρώνουν και να εμπορεύονται την παραγωγή των μελών τους.

Η συνέχιση της αξιόλογης πορείας του κρητικού ελαιολάδου αναμφίβολα είναι συνδεδεμένη με την πορεία των συλλογικών σχημάτων. Δεν έχει σημασία αν αυτά θα έχουν τη νομική μορφή του συνεταιρισμού ή εταιριών με μετόχους – εταίρους παραγωγούς. Σημασία έχει όλοι να κατανοήσουμε ότι, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και με δεδομένα τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του ελαιοκομικού τομέα της χώρας μας, ο μόνος ασφαλής δρόμος στον οποίο μπορεί κάποιος να κινηθεί είναι αυτός που διαμορφώνεται από την πανάρχαια φράση: η ισχύς εν τη ενώσει.

Εκ μέρους του omadesparagogon.gr θα θέλαμε κύριε Χονδράκη και κύριε Βασιλάκη να σας ευχαριστήσουμε θερμά.