Δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες ο Νόμος 4935/2022 για τα «Κίνητρα ανάπτυξης επιχειρήσεων, μέσω συνεργασιών και εταιρικών μετασχηματισμών και άλλες διατάξεις» στο άρθρο 15 του οποίου προβλέπεται 50% έκπτωση στον φόρο εισοδήματος στην περίπτωση συνεργασίας φυσικών προσώπων, κατά κύριο επάγγελμα αγροτών. Με αφορμή τη δημοσίευση του νόμου ακολούθως θα βρείτε μια μικρή ανάλυση για τις προϋποθέσεις που απαιτούνται αλλά και ορισμένες απόψεις που έχουν ήδη εμφανιστεί για την ορθότητα, την πληρότητα και την αποτελεσματικότητά του.

Καταρχήν ας δούμε τι ακριβώς αναφέρει το άρθρο 15.: «Σε φυσικά πρόσωπα, κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, παρέχεται το κίνητρο της απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, τα οποία προκύπτουν από την άσκηση ατομικής αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, με βάση τη φορολογική νομοθεσία, κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%), εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) είναι αγρότες μέλη νομικών προσώπων και ενώσεων προσώπων εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 22 του ν. 4673/2020 (Α’ 52) και προμηθεύουν το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα με ποσότητες προϊόντων ίσες με το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) τουλάχιστον της συνολικής ποσότητας όμοιων ή παρεμφερών προϊόντων παραγωγής τους»

Από την ανάγνωση του παραπάνω άρθρου προκύπτει ότι δικαίωμα στην έκπτωση φόρου έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα και όχι νομικά πρόσωπα τα οποία μπορεί να είναι μέλη συλλογικών σχημάτων. Ως τέτοια συλλογικά σχήματα θεωρούνται τα νομικά πρόσωπα και οι ενώσεις προσώπων που είναι εγγεγραμμένα στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων. Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Νόμου 4673/2020 (γνωστός και ως ο πλέον πρόσφατος Νόμος περί Συνεταιρισμών) εγγράφονται οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις, οι Αναγκαστικοί Συνεταιρισμοί και οι Ενώσεις τους, οι Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών και οι Ενώσεις τους και οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις. Υπενθυμίζουμε ότι οι Ομάδες Παραγωγών και οι Οργανώσεις Παραγωγών προκειμένου να λειτουργήσουν και να τύχουν αναγνώρισης πρέπει να αποτελούν νομικές οντότητες του συνεταιριστικού ή εμπορικού δικαίου ή νομικά πρόσωπα του αστικού δικαίου.

Επιπλέον τα εν λόγω φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Για να χαρακτηριστεί ένα ενήλικο φυσικό πρόσωπο ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης πρέπει να:

• Είναι εγγεγραμμένος στο ΜΑΑΕ (Μητρώο Αγροτών & Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων)
• Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης
• Ασχολείται κατά τουλάχιστον 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευσή του
• Από το συνολικό του εισόδημα το 50% τουλάχιστον να είναι αγροτικό
• Είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία
• Τηρεί λογιστικά βιβλία σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Επιπρόσθετα θα πρέπει να παραδίδουν στο συλλογικό σχήμα το 75% της παραγωγής τους. Η σχετική υποχρέωση υπάρχει ούτως ή άλλως στο καταστατικό του κάθε Συνεταιρισμού η οποία ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις δεν εφαρμόζεται. Στο Καταστατικό των Ομάδων και των Οργανώσεων Παραγωγών η σχετική υποχρέωση αφορά την παράδοση από τον κάθε αγρότη-μέλος της Ομάδας τουλάχιστον του 80% της παραγωγής του εφόσον έχει εμπορική ιδιότητα.

Προφανώς τα όσα αναφέρονται στο άρθρο 15 του Νόμου αποτελούν ένα ισχυρό κίνητρο όχι μόνο για τη συσπείρωση των μεμονωμένων παραγωγών γύρω από συλλογικά σχήματα αλλά και για την ενδυνάμωση και ενίσχυση των τελευταίων. Εκτίμησή μας είναι ότι πλέον ένας από τους λίγους τρόπους που υπάρχουν για να παρακαμφθεί το πρόβλημα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας (που εν μέρει οφείλεται στον μικρό και τεμαχισμένο κλήρο) είναι η συλλογική δράση. Και ο συγκεκριμένος Νόμος όχι μόνο ενθαρρύνει αλλά έχει και την προοπτική να κινητοποιήσει ακόμη περισσότερο τη συλλογική δράση.

Φυσικά η ενίσχυση της συλλογικής δράσης δεν εξαντλείται στη συμμετοχή σε ένα συλλογικό σχήμα. Η συμμετοχή οφείλει να είναι ενεργή και στην προκειμένη περίπτωση η ενεργή αυτή συμμετοχή έχει τη λογική της παράδοσης ενός μεγάλου ποσοστού (75%) της παραγωγής στο συλλογικό σχήμα για την από κοινού εμπορία. Η λογική της συμμετοχής σε ένα συλλογικό σχήμα η οποία προσδιορίζει μόνο δικαιώματα και καμία υποχρέωση είναι πλέον ξεπερασμένη και σε αυτήν οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και η αποσάθρωση του συνεταιριστικού κινήματος στη χώρα μας. Ως εκ τούτου απόψεις περί προσπάθειας συγκέντρωσης της προσφοράς για να πληρώνουν οι έμποροι σε χαμηλές τιμές δεν μας βρίσκουν σύμφωνους.

Η σημαντικότερη ίσως ένσταση που έχει διατυπωθεί αφορά το γεγονός ότι ο νόμος δεν λαμβάνει υπόψη του την ιδιαιτερότητα των νησιωτικών περιοχών. Ειδικότερα με παρέμβασή της η ΚΕΟΣΟΕ θεωρεί ότι η διάταξη για τους συνεταιρισμένους αγρότες, αποκλείει σχεδόν το σύνολο των αγροτών που δραστηριοποιούνται στα νησιά του Αιγαίου, για τον απλούστατο λόγο του ότι, είναι αδύνατον να επιβιώσουν οικονομικά, οι κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου ασχολούμενοι μόνο με γεωργικές δραστηριότητες, δεδομένου του πολύ μικρού κλήρου, γεγονός που τους ωθεί σε ενασχόληση με εξωγεωργικές δραστηριότητες. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι αγρότες των μικρών νησιών του Αιγαίου δεν εκπληρώνουν τις προϋποθέσεις αναγνώρισής τους ως κατά κύριο επάγγελμα αγροτών, αφού η γεωργική δραστηριότητα υπόκειται σε πεπερασμένα γεωγραφικά όρια. Πρόκειται για μια ορθή θέση η οποία θα πρέπει να τύχει περαιτέρω επεξεργασίας από τις αρμόδιες αρχές.

Για να δείτε το Νόμο 4935/2022 κάντε κλικ εδώ